Wat is vasten? Waarom vasten veel mensen? Wat gebeurt er tijdens vasten in je lichaam? Is vasten gezond of juist ongezond? Wat zijn de gezondheidsvoordelen van vasten? Zitten en überhaupt gezondheidsvoordelen aan vasten? Hoe zit het met vasten en afvallen? Hoe kun je beginnen met vasten? Welke manieren van vasten zijn er? Een heleboel vragen.

Zijn dit vragen die jij jezelf afvraagt? Dan ben je in dit blog aan het juiste adres! Lees gauw verder om antwoorden te verkrijgen en te kijken op welke manier jij vasten kan toepassen in jouw leven.

Metabole verschuiving tijdens vasten

Tijdens vasten vindt er een metabole verschuiving in het lichaam plaats naar lipolyse en oxidatie van vetzuren. Je lichaam verschuift van groei en reproductie naar onderhoud, recycling en reparatie om het voortbestaan van de cellen te verbeteren. Cellen vernieuwen! Evolutionair gezien is dit een logisch mechanisme, omdat er vroeger niet te allen tijde genoeg voedsel was. In tijden van schaarste hielp dit mechanisme te overleven. In onze huidige maatschappij echter, is voeding ruimschoots en continu aanwezig. Door de jaren heen zijn we teveel en te vaak gaan eten. Deze overvloed is evolutionair gezien nieuw voor ons lichaam. Ons lichaam is hier niet op gebouwd, maar is nog steeds ingesteld op periodes van weinig voedsel.

Niet voor niets zit vasten er in vele culturen en religies ingebakken om de gezondheid van lichaam en geest te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan de ramadan bij Moslims. Ook in Nederland wordt steeds meer gevast. Wellicht wordt vasten in verband gebracht met afvallen. Doen veel mensen het voornamelijk om overtollige kilo’s kwijt te raken maar wist je dat vasten veel meer gezondheidsvoordelen met zich mee brengt? En dat deze gezondheidsvoordelen wetenschappelijk zijn bewezen?

Hoe vaak eet jij per dag?

Grote kans dat als je iedere paar uur iets eet, je lichaam geen tijd heeft om alles te verteren en afvalstoffen opslaat voor later. Echter is er geen later, omdat je dan alweer iets eet en je lichaam alle energie nodig heeft om dit te verteren. Hierdoor stapelen zich, in de loop der jaren, vele afvalstoffen op. Dit wordt in de ayurveda ama (toxische resten) genoemd. Ama is de oorzaak van vele kwalen, vooral in het maag- en darmkanaal.

Het eetadvies – ontbijten moet, je moet zoveel maaltijden per dag eten + tussendoortjes – lijkt vooral de wereld in geholpen door de voedingsmiddelenindustrie die natuurlijk graag wil verdienen op hun producten. Hoe meer eten we kopen, hoe beter dit is voor hun portemonnee. Hun adviezen lijken dan ook niet wetenschappelijk bewezen te zijn. De volgende gezondheidsvoordelen van vasten zijn wél wetenschappelijk bewezen:

Waarom vasten? De gezondheidsvoordelen van vasten

Vasten bevordert spieropbouw en beschermt tegen spierafbraak

Het verhoogt de aanmaak van het groeihormoon (HGH). Dit hormoon wordt aangemaakt in de hypofyse. Het bevordert de aanmaak van groeifactoren IGF-1. Beide stimuleren spierherstel en spiergroei. Je lichaam gebruikt je lichaamsvet als brandstof en laat je spiermassa met rust. Je spieropbouw wordt gestimuleerd doordat je lichaam meer groeihormoon aanmaakt.

Vasten ruimt beschadigde cellen op en repareert ze

Dit proces wordt autofagie genoemd. Dankzij autofagie vermindert het risico op onder andere Alzheimer en kanker. Hoe langer je vast, hoe beter je lichaam wordt in het opruimen en repareren. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat je minder insuline en IGF-1 en meer glucagon aanmaakt. Je lichaam recyclet de afgebroken celonderdelen om hier nieuwe, gezonde cellen uit te kunnen maken en om hier voedingsstoffen uit te kunnen halen.

Wanneer je lichaam niet tot autogafie komt, kan dit allerlei ziektes veroorzaken. Uit onderzoeken blijkt dat je na ongeveer 72 uur een totale reset van onder andere het immuunsysteem hebt bereikt.

Vasten vermindert insulineresistentie en verkleint het risico op diabetes type 2 (en helpt het te verslaan)

Je lichaam maakt, tijdens vasten, minder insuline aan. Dit zorgt ervoor dat insulineresistentie afneemt. Insulineresistentie is (in de meeste gevallen) de oorzaak van overgewicht, diabetes type 2 én hart- en vaatziekten. Vasten zorgt ervoor dat IGF-1, bloedglucose en insuline dalen, waardoor het lichaam gevoeliger is voor insuline. Daarnaast zorgt het voor een directe verlaging van bloedsuikers.

Vasten verkleint het risico op kanker en ondersteunt bij kankertherapie

Dit komt omdat vasten autofagie stimuleert, alsook andere processen die mogelijk het risico op kanker verminderen. Daarnaast kan vasten zorgen voor het verlichten van de bijverschijnselen van de behandeling van kanker. Bij chemotherapie bijvoorbeeld, zorgt vasten ervoor dat gezonde cellen worden beschermd tegen de chemotherapie en kankercellen juist niet. Daardoor heb je, als je vast tijdens je chemotherapie, minder bijwerkingen als vermoeidheid en maag- en darmproblemen.

Vasten verkleint het risico op hart- en vaatziekten en helpt deze ziekten verminderen

Dit komt omdat vasten de triglyceride- en andere cholesterolwaarden kunnen verbeteren. Vasten in combinatie met koolhydraatarm/LCHF kan je dus veel opleveren wanneer je je cholesterolwaardes wil verbeteren. Daarnaast helpt vasten je bloeddruk te verlagen, waardoor je ook een minder groot risico hebt op hart- en vaatziekten.

Vasten is goed voor je brein en vermindert het risico op hersenziektes

Bewezen is dat vasten je hersenen beschermt tegen genetische- en omgevingsfactoren die normaal voor achteruitgang zouden zorgen van het zenuwstelsel. Dit kan ouderdomsziekten als Alzheimer en de ziekte van Parkinson helpen voorkomen. Daarbij stimuleert vasten de aanmaak van nieuwe neuronen, houdt het bestaande neuronen langer gezond, beschermt het de hersencellen tegen beschadigingen en ondersteunt het de algehele hersenwerking.

Vasten verbetert de efficiëntie van het verteringssysteem

Vasten verbetert de efficiëntie van het verteringssysteem omdat vasten je spijsverteringssysteem rust geeft. Hierdoor kan het zichzelf herstellen en wordt het efficiënter. Als je de hele dag door eet, kan je spijsverteringssysteem dit niet allemaal verwerken. Het gevolg hiervan is ama: toxic worden opgestapeld in de cellen voor later, rotten weg of veranderen langzaam in vet. Met alle gevolgen van dien.

Vasten helpt het lichaam om zich te zuiveren

Als het lichaam niet bezig is met het verteren van voedsel, begint het zich te ontdoen van onverteerde vetten, gifstoffen en afvalstoffen zoals overbodige onverwerkte voedingsstoffen, dode cellen etc. Het lichaam krijgt hierdoor meer tijd en energie om zich te richten op het aansterken en genezen van zichzelf. Tijd om te ontgiften en het repareren van cellen, tissues en organen waaronder ons grootste orgaan, de huid. De huid wordt gezuiverd en acne wordt voorkomen of verminderd. Nog belangrijker: je immuunsysteem kan verbeterd worden!

Vasten verbetert je darmflora

Het verbetert je darmflora omdat vasten slechte bacteriën sneller laat sterven, waardoor gezonde bacteriën de kans krijgen om te groeien. Deze bacteriën spelen een belangrijke rol bij de stofwisseling, voedselvertering en je immuunsysteem. Ook zou vasten klachten als een prikkelbare darm (opgeblazen gevoel en buikpijn) verminderen, vaak zelfs beter dan een doorsnee behandeling.

Vasten geeft je energie

Eén van mijn yogadocenten Mica (Michael Albacete) leerde mij eens dat voedsel je 30/40% energie geeft, terwijl verteren je 60/70% energie kost. 60% van je energie verkrijg je door je ademhaling, pranayama. Prana = levensenergie. Maar dit is iets voor een andere keer. Eten kost je dus significant meer energie dan dat het je oplevert. Na een tijdje vasten zal je je energieker, lichter en enthousiaster voelen.

Vasten maakt je bewust van wat je eet en verandert je perceptie

Doordat je minder en bewuster eet, krijg je een nieuwe kijk op wat en waarom je eet. Je wordt je ervan bewust waarom je eet (vaak om je zintuigen te bevredigen in plaats van dat je echt honger hebt). Je krijgt meer trek in gezondere voedingsmiddelen in plaats van suikers en bewerkte producten.

Deze bewustwording breidt zich uit naar je verdere gedrag en leven. Omdat je ook meer energie ervaart en jouw zintuigen scherper werken, voel je je meer gefocust en ben je beter in staat helder te denken. Hierdoor zie en waardeer je al het moois in jouw leven, om jou heen, weer. Dit geeft mentale stabiliteit.

Vasten vertraagt het verouderingsproces

Kijk aan! Dat is altijd leuk. Hoe komt dit? Vasten vertraagt het verouderingsproces omdat je spijsverteringsstelsel rust krijgt, verbetert je metabolisme. Een vertraagd metabolisme is één van de belangrijkste oorzaken van verouderen. Door te vasten vertraag je dit verouderingsproces dus. Je voelt je jonger én je ziet er jonger uit!

Vasten helpt bij gewichtsafname

Je kunt dus afvallen door vasten omdat je minder insuline aanmaakt waardoor jouw lichaam sneller je vetreserves aanspreekt voor energie. Daarnaast maakt je lichaam meer noradrenaline aan waardoor je verbranding omhoog gaat. Dit werkt alleen als je structureel vast en na het vasten niet gaat overeten, bunkeren.

Overtuigd waarom je zou kunnen vasten en welke gezondheidsvoordelen hiermee gepaard gaan?

Er zijn verschillende manieren van vasten en een aantal randvoorwaarden

Benieuwd naar? Je kunt het lezen in het blog van volgende week. Dinsdag 9 februari is de publicatie.

Vasten is tevens een manier van minimaliseren, je minimaliseert jou voedselinname. Hier verder over lezen kan in het blog over minimaliseren.